Trên môi trường mạng, mọi người có thể tương tác, tâm sự, giãi bày, chia sẻ tâm tư tình cảm, thể hiện quan điểm, chính kiến của mình cũng như học hỏi lẫn nhau những kiến thức, thông tin bổ ích. Nhưng không chỉ có vậy, các mạng xã hội còn bị một số đối tượng lợi dụng để phục vụ mục đích thiếu trong sáng, thậm chí là bất lương để vu khống, bôi nhọ tổ chức và cá nhân, quảng cáo bất hợp pháp, trốn thuế... cùng với đó là các thế lực thù địch cũng triệt để khai thác các tiện ích của mạng xã hội phát tán thông tin bịa đặt, luận điệu xuyên tạc, giật gân, đả kích nhằm hạ thấp uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng, của chế độ xã hội chủ nghĩa.

Theo báo Nhân dân số ra ngày 31/5/2019, từ đầu năm 2019 đến nay, cơ quan chức năng Việt Nam đã ban hành nhiều quyết định xử phạt những cá nhân có hành vi vi phạm pháp luật khi sử dụng Facebook. Ðơn cử: Một thanh niên ở Nam Sách (Hải Dương) bị phạt 10 triệu đồng vì đưa tin sai sự thật, vu khống, xuyên tạc; một phụ nữ ở TP Ðiện Biên Phủ (Ðiện Biên) bị phạt 7,5 triệu đồng vì xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người khác; một phụ nữ ở Bảo Lộc (Lâm Ðồng) bị phạt 10 triệu đồng vì đưa tin sai về thịt lợn nhiễm sán; một phụ nữ ở Hà Nội bị xử phạt 20 triệu đồng vì tung tin sai sự thật về dịch tả lợn châu Phi; bốn người ở Tĩnh Gia (Thanh Hóa) đã bị xử phạt mỗi người 7,5 triệu đồng vì sử dụng facebook cá nhân để đăng tải, chia sẻ thông tin, bình luận bằng lời lẽ lăng mạ, xúc phạm danh dự, nhân phẩm lãnh đạo Ðảng, Nhà nước và công an địa phương… Ðáng chú ý, trong danh sách cá nhân sử dụng Facebook để đăng tin sai sự thật, xúc phạm danh dự, làm ảnh hưởng uy tín người khác có cả một số cán bộ, đảng viên đã bị tổ chức Ðảng có thẩm quyền thi hành kỷ luật và cơ quan chức năng xử phạt. Ðiển hình là các trường hợp: Ông Trần Ðức Anh Sơn ở Ðà Nẵng bị khai trừ khỏi Ðảng, ông Quách Duy ở TP Hồ Chí Minh bị xử phạt 7,5 triệu đồng, ông Lê Hữu Thuận ở Hà Tĩnh bị cách chức Phó Bí thư chi bộ và đình chỉ công tác giảng dạy tại Trường Chính trị của tỉnh.

Cần thấy rằng các trường hợp nêu trên diễn ra trong bối cảnh mà Facebook đã vô hiệu hóa các tài khoản và hạn chế quyền truy cập bài đã đăng có nội dung được cho là giả mạo (trong báo cáo minh bạch công bố vào ngày 24-5-2019, Facebook cho biết trong sáu tháng cuối năm 2018, tại Việt Nam Facebook đã hạn chế quyền truy cập 1.553 bài đã đăng và ba chủ tài khoản). Ước tính đến nay tại Việt Nam có 61 triệu người dùng Facebook và các trang mạng xã hội khác như: Youtube, Instagram, Zalo, Mocha... Thực tế, một khi internet (in-tơ-nét) bị lợi dụng để phục vụ cho các mục đích đen tối thì trên các mạng xã hội, nhất là các trang mạng xuất xứ từ nước ngoài (nổi lên là Facebook, Youtube) đã xuất hiện rất nhiều hiện tượng tiêu cực. Theo Bộ Thông tin và Truyền thông, hiện trên Facebook tồn tại rất nhiều tài khoản cá nhân, nhóm, fanpage (trang Facebook mà người chủ sở hữu có thể kết nối, tạo một cộng đồng có điểm chung nào đó) đã đăng tải nhiều nội dung vu khống, bịa đặt, chống phá chính quyền, vu cáo, phỉ báng cơ quan nhà nước, tổ chức và cá nhân; nhiều hội nhóm phản động lợi dụng Facebook để nói xấu, dựng chuyện, kích động nhằm mục đích chính trị... Bên cạnh những người sử dụng mạng xã hội như nhịp cầu kết nối, giao lưu, tâm sự, kết bạn, chia sẻ, thể hiện sở thích lành mạnh, giúp đỡ nhau, cổ vũ hoạt động hữu ích với cộng đồng, trao đổi, thảo luận vấn đề cùng quan tâm,… cũng có không ít người hằng ngày lên mạng xã hội chỉ nhằm mục đích rình mò khai thác loại tin tức gợi tính tò mò, không thể kiểm chứng để bình luận, đưa giả thuyết giật gân, suy đoán không bằng chứng,... nhằm tạo hội chứng đám đông, đẩy sự việc theo chiều hướng xấu để phục vụ mục đích cá nhân đen tối. Ðiển hình của hiện tượng này là mỗi khi có cán bộ, đảng viên bị kỷ luật vì vi phạm pháp luật, cơ quan chức năng xử lý tham nhũng, cán bộ lãnh đạo cấp cao ốm mệt,… là thông tin thiếu thiện chí, vô lương tâm lập tức được sản xuất, với mẫu số chung là "đấu đá nội bộ, phe phái", "trả thù", "thủ tiêu", "hạ độc" để đưa lên mạng xã hội. Hoặc để lu loa về tình trạng ô nhiễm ở các tỉnh ven biển miền trung, kẻ xấu đã không ngại ngần chi phối cảm xúc của người dân bằng cách sử dụng thông tin giả tạo như hình ảnh cá chết ở hồ Mona (Michigan - Mỹ). Ðáng trách, là không ít người sử dụng mạng xã hội, trong đó có cả một số cán bộ, đảng viên, trí thức lại nhẹ dạ tin đó là "tin thật", rồi đưa ra đòi hỏi phi lý rằng Ðảng, Nhà nước phải công khai, minh bạch; không ít người đã bình luận, chia sẻ nên vô tình tiếp tay phát tán thông tin bịa đặt, làm rối loạn niềm tin của công chúng.

Trên mạng xã hội, các loại tin giả, luận điệu xuyên tạc, giật gân, đả kích, xúc phạm người khác, tin không kiểm chứng, tin kèm số liệu bịa đặt và hình ảnh cắt ghép, kích động thù hằn... luôn nhằm mục đích hướng tới những người nhẹ dạ, cả tin, thiếu hiểu biết hoặc không tỉnh táo khiến họ thích thú rồi chuyển tiếp, nhân rộng. Các loại tin này vừa có thể tạo "người nổi tiếng trên mạng", “người hùng của dân chúng” lại có thể dễ dàng kiếm tiền... cho nên một số người bất chấp tất cả để dấn mình vào với cái xấu. Các thế lực thù địch cũng triệt để lợi dụng những đặc điểm này để chống phá Đảng, nói xấu chế độ. Nhiều nghiên cứu trên thế giới cho biết, tin sai sự thật lan truyền nhanh hơn rất nhiều so với tin tức nghiêm túc, bởi trên mạng xã hội luôn có một số người thường xuyên tò mò, thích dựng chuyện, khai thác tin xấu, cố tình hiểu sai hoặc cổ súy xuyên tạc ý kiến của người khác. Khi tin giả đã xuất hiện trên mạng thì khó có thể xóa bỏ, chưa kể còn được chia sẻ, xuất hiện trên dòng thời gian của người dùng, được nhắc lại rất lâu qua đánh giá hằng năm mà Facebook tự động cung cấp cho người dùng. Do đó, hãy là người sử dụng mạng xã hội thông thái. Khi tiếp xúc với tin tức trên mạng xã hội, điều quan trọng nhất là không nên vội vã tán thưởng, chia sẻ bài viết, hình ảnh. Trước khi muốn chuyển tiếp hoặc muốn bình luận, mỗi người cần nhìn nhận, đánh giá chính xác, khách quan, đặc biệt cần kiểm chứng thông tin qua nguồn chính thống để bảo đảm thông tin tiếp nhận là đúng sự thật.

Đối với những người sử dụng là đảng viên, việc tham gia mạng xã hội là quyền được tôn trọng. Tuy nhiên, cần tuân thủ nguyên tắc bất di bất dịch là mỗi đảng viên phải luôn nghiêm túc thực hiện Ðiều lệ và quy định của Ðảng, phát huy tính tích cực xã hội ở mọi lúc, mọi nơi và luôn là công dân gương mẫu. Tình trạng một số đảng viên bị xử lý kỷ luật, bị xử phạt vì có biểu hiện tiêu cực trên mạng xã hội cho thấy đã trực tiếp vi phạm Quy định số 47-QÐ/TW của Ban Chấp hành Trung ương về những điều đảng viên không được làm, xa rời yêu cầu về vai trò gương mẫu của đảng viên, có trường hợp là tiếp tay, phụ họa nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái, thậm chí khơi mào những hành động sai trái. Dù biện hộ do thiếu tỉnh táo, chưa chín chắn, bức xúc, vội vàng, bột phát, vô ý hoặc vin vào bất kỳ lý do nào thì các đảng viên này đã có biểu hiện suy thoái, "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" và phải xử lý nghiêm như Nghị quyết Trung ương 4, khóa XII khẳng định. Việc kiên quyết khi xử lý đảng viên vi phạm kỷ luật Ðảng chính là góp phần để Ðảng ta thật sự vững vàng về chính trị và tư tưởng, thống nhất cao về ý chí và hành động, trong sạch về đạo đức và lối sống, chặt chẽ về tổ chức, bảo đảm sự lãnh đạo đưa đất nước ngày càng phát triển, xứng đáng với lòng tin yêu của nhân dân. Ðây cũng là bài học thiết thân với mọi đảng viên, nhắc nhở rằng dù hoạt động trong lĩnh vực xã hội và giữ cương vị xã hội nào, thì mỗi đảng viên vẫn phải tự ý thức về trách nhiệm trước Ðảng, trước nhân dân. Khi tham gia mạng xã hội, trước khi đưa ra ý kiến về một vấn đề, sự kiện, hiện tượng nào đó, đảng viên cần có bản lĩnh, trí tuệ, thiện chí, tỉnh táo xem xét... không để bị cuốn theo cảm xúc của số đông, không phát ngôn cảm tính, không phán xét tùy tiện, không khơi mào ý kiến tiêu cực... Chỉ có như vậy, đảng viên mới có thể góp phần bảo vệ, giữ vững uy tín của Ðảng, bảo vệ và giữ vững uy tín của chính mình.